Εισήγηση της ΠΕΤΚ στην ημερίδα της Περιφέρειας Κρήτης 22-11-2019
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΥΦΛΩΝ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΆΡΙΘΜ. 9977/12/12/1932 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΤΥΦΛΩΝ
ΕΠΙΤΙΜΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ &
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΥΦΛΩΝ & ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΥΦΛΩΝ
ΕΔΡΑ: ΑΘΗΝΑ
ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ 31 – 10432 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛ:210-5245001,5228333,5228365,5245578 FAX:210-5222112
e–mail: pab@otenet.qr web site: www.pst.gr
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΥΦΛΩΝ ΚΡΗΤΗΣ
ΕΔΡΑ: ΗΡΑΚΛΕΙΟ
ΣΚΕΠΕΝΤΖΗ 28 & ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗ, ΗΡΑΚΛΕΙΟ – ΚΡΗΤΗΣ Τ.Κ. 71306
ΤΗΛ: 2810-211511 FAX: 2810-233227 email: petkritis@yahoo.gr
Αρ. Πρωτ.: 229 Ηράκλειο: 14/11/2019
Εισηγηση της Γραμματέως της Π.Ε.Τ. Κρήτης κ. Κατσιπουλάκη Γιαννιδάκη Καλλιόπη με θέμα: «Προβλήματα που αντιυετωπίζουν οι τυφλοί και οι μερικώς βλέποντες της Κρήτης» την ημερίδα που πραγματοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης στις 22 Νοεμβρίου 2019 με θέμα: «Προβλήυατα και Προτάσεις για την καλυτέρευση της ζωής των ατόμων με αναπηρία στην Κρήτη»
f
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι
Ευχαριστούμε την Περιφέρεια Κρήτης, τον κ. Σταύρο Αρναουτάκη και τον κ. Σπύρο Επιτροπάκη για την πρόσκληση που μας έστειλαν γι’ αυτήν την ημερίδα και μας έδωσαν τη δυνατότητα να βρισκόμαστε εδώ σήμερα για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε τις δραστηριότητες και το έργο που επιτελούμε στην Περιφερειακή Ένωση Τυφλών, καθώς και τα προβλήματα των τυφλών της Κρήτης.
Η Π.Ε.Τ.Κ. είναι παράρτημα του Π.Σ.Τ. ο οποίος εκπροσωπεί τους τυφλούς της Ελλάδας και είναι ένας συνδικαλιστικός φορέας που προασπίζεται τα δικαιώματα των τυφλών.
Η Π.Ε.Τ.Κ. ιδρύθηκε το 1985 και εκπροσωπεί τους τυφλούς όλης της Κρήτης και τις οικογένειες τους με μοναδικό σκοπό την προάσπιση των δικαιωμάτων των τυφλών της Κρήτης και την καλυτέρευση της ποιότητας της ζωής τους.
Στην Κρήτη, με πληθυσμό 600.000 κατοίκων, ζουν σήμερα περίπου 2.500 τυφλοί, εκ των οποίων το 70% είναι άτομα τρίτης και τέταρτης ηλικίας των οποίων η τύφλωση οφείλεται σε εκφυλιστικές νόσους και άλλες παθήσεις. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν υπό την σκέπη του οικογενειακού περιβάλλοντος τους και δε διαθέτουν μεγάλη αυτονομία. Σχεδόν πάντοτε ο τυφλός βρίσκεται σε εξάρτηση με το περιβάλλον που ζει, καθώς και κανένα δημόσιο γηροκομείο δεν τον κάνει δεκτό εξαιτίας της αναπηρίας του. Όταν δεν υπάρχει οικογενειακό περιβάλλον, μοναδική του ελπίδα για επιβίωση είναι το πρόγραμμα βοήθειας στο σπίτι και οι συγχωριανοί του.
Στην Κρήτη εκτός από την Π.Ε.Τ.Κ. δεν υπάρχει δομή κρατική που να παρέχει ψυχολογική υποστήριξη για έναν τυφλό. Για να γίνω πιο σαφής, μιας και το θέμα μας σήμερα είναι τα προβλήματα των τυφλών στην Κρήτη, θα αναφέρω ένα παράδειγμα, τι συμβαίνει με τη γέννηση ενός παιδιού με πρόβλημα όρασης. Όταν ένα τυφλό παιδί έρχεται στον κόσμο οι γονείς το μαθαίνουν στο νοσοκομείο. Ανακοινώνεται από τον γιατρό και, εφόσον υπάρχει ψυχολόγος στο νοσοκομείο, μπορεί να τους παρέχει μία σχετική στήριξη η οποία όμως διαρκεί όσο η παραμονή τους εκεί. Φεύγοντας και γυρίζοντας στο σπίτι με το μωρό καμία φροντίδα και στήριξη δεν παρέχεται στους γονείς, οι οποίοι ζουν ήδη το πένθος τους για τη γέννηση του ανάπηρου παιδιού τους, και καθότι το σοκ είναι μεγάλο, χάνουν πολύτιμο χρόνο για την ανάπτυξη του παιδιού τους προσπαθώντας να αποδεχτούν το νέο και δυσάρεστο γεγονός. Χρόνος που είναι πολύτιμος και αν δεν αξιοποιηθεί σωστά οδηγεί σε δευτερεύοντα άλλα προβλήματα που το ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή του. Και εδώ αρχίζει ένας μεγάλος αγώνας δρόμου. Οι γονείς παλεύοντας με τα δικά τους συναισθήματα καλούνται να μεγαλώσουν με την ιδιαίτερη φροντίδα που χρειάζεται το παιδί τους, μόνοι, χωρίς την καθοδήγηση και παρέμβαση εξειδικευμένων θεραπευτών που απαιτούνται, και οι οποίοι γνωρίζουν πώς να συμβουλέψουν και να στηρίξουν τους γονείς. Το κράτος Πρόνοιας απουσιάζει παντελώς σε ένα ζωτικό στάδιο της ζωής του παιδιού. Έτσι, οι γονείς , εφόσον το επιτρέπει το οικονομικό, κοινωνικό, μορφωτικό τους επίπεδο, πρέπει να κινητοποιηθούν μόνοι τους και να αναζητήσουν τους απαιτούμενους θεραπευτές, όταν είναι σε θέση ψυχολογικά να αποδεχτούν το πρόβλημα της όρασης και να το αντιμετωπίσουν κατά τρόπο που να οδηγήσει στη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού τους. Εάν αυτό το περιστατικό συμβεί σε μία οικογένεια υψηλού οικονομικά εισοδήματος τα πράγματα είναι ευκολότερα, καθότι σε ιδιωτικό επίπεδο υπάρχει υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών και στην Κρήτη. Εάν όμως η οικογένεια προέρχεται από χαμηλό οικονομικό και κοινωνικό στρώμα, τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ. Καμία κρατική δομή που να έχει συνέπεια και συνέχεια π.χ. ένας ψυχολόγος για στήριξη και εμψύχωση των γονέων και αποδοχή του προβλήματος. Ας υποθέσουμε ότι η οικογένεια έχει αποδεχτεί το πρόβλημα, έχει αντέξει οικονομικά το υψηλό κόστος αυτής της διαδικασίας και τα έχει καταφέρει έτσι ώστε το παιδί να έχει φτάσει σε ένα φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης στην προσχολική ηλικία. Τι γίνεται από εδώ και πέρα στην Κρήτη; Δεν υπάρχει ειδικό σχολείο για τα τυφλά παιδιά. Οι γονείς επομένως έχουν δύο επιλογές, ή να στείλουν το παιδί τους στο οικοτροφείο και να φοιτήσει στο ΚΕΑΤ στην Αθήνα μακριά από το σπίτι του και να έχει άρτια εκπαίδευση, ή να μείνει στην Κρήτη κοντά στην οικογένειά του και να φοιτήσει σε τμήματα ένταξης με πολλαπλά προβλήματα.
Στην πρώτη περίπτωση, οι γονείς επωμίζονται κατά 80% τα έξοδα της εκπαίδευσης του παιδιού, ενώ τα υπόλοιπα καλύπτονται από τα ταμεία ασφάλισης με διόλου όμως εύκολες διαδικασίες. Μέσα στο γραφειοκρατικό σύστημα που χαρακτηρίζει τον τομέα της δημόσιας υγείας και εκπαίδευσης, υπάρχουν σοβαρές δομές όπως τα ΚΕΣΥ, που όμως αξιολογούν σε επίπεδο διάγνωσης και όχι στήριξης και θεραπείας, καθότι δεν έχουν επαρκές προσωπικό για να υποστηρίξει μια χρόνια παρέμβαση εκπαίδευσης και να καλύψει τις ανάγκες που υπάρχουν πληθυσμιακά στο χώρο. Όλα ήταν και είναι αποσπασματικά. Και εδώ να σημειωθεί ότι κανένα τεχνικό βοήθημα δεν παρέχεται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία στα τυφλά άτομα.
Αν επιλεγεί η δεύτερη επιλογή δηλαδή το παιδί να μείνει στην Κρήτη κοντά στην οικογένεια του και να φοιτήσει σε τμήματα ένταξης, τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται γατί τα βιβλία δεν έρχονται στην ώρα τους άλλα ούτε και οι εκπαιδευτικοί και υπάρχει σχεδόν πλήρης έλλειψη των εποπτικών μέσων διδασκαλίας.
Το πιο σημαντικό όμως που είναι η εκπαίδευση στην κινητικότητα και στον προσανατολισμό ενός ατόμου τυφλού, και πόσο μάλλον ενός παιδιού, απουσιάζει εντελώς από την Κρήτη. Υπήρχε εκπαιδεύτρια κινητικότητας η οποία εργάστηκε στην Π.Ε.Τ.Κ. και παρείχε δωρεάν και εξατομικευμένη παρέμβαση στα άτομα που ζητούσαν να εκπαιδευτούν, η συνεργασία μας διήρκησε 15 χρόνια περίπου, μέχρις ότου άλλαξε εργασιακό τομέα, από δική της επιλογή, με αποτέλεσμα τα τρία τελευταία χρόνια η Π.Ε.Τ.Κ. να υστερεί στην εκπαίδευση για την καθημερινή διαβίωση.
Πιστεύουμε όμως ότι μετά την πρόσφατη επίσκεψη μας στον Περιφερειάρχη Κρήτης τον Οκτώβριο, εν μέρει έχει λυθεί το πρόβλημα. Ο Περιφερειάρχης ενέκρινε την πληρωμή των εξόδων μιας εκπαιδεύτριας στην κινητικότητα και τον προσανατολισμό από την Αθήνα, η οποία θα έρχεται στην Κρήτη για δύο εβδομάδες τον χρόνο για την εκπαίδευση των τυφλών της Κρήτης. Στην ίδια συνάντηση ο κ. Περιφερειάρχης ενέκρινε την αγορά 20 γραφομηχανών για την εύρυθμη λειτουργία του παραρτήματος της γραφής Braille που θα δημιουργηθεί στο Ρέθυμνο προκειμένου να εκπαιδευτούν σε αυτήν οι τυφλοί και όσοι άλλοι το επιθυμούν στη δυτική Κρήτη.
Οι τυφλοί σε όλη την Κρήτη αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα προσβασιμότητας, τόσο στο φυσικό όσο και στο δομημένο περιβάλλον. Στις μεγάλες πόλεις της Κρήτης: Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Άγιο Νικόλαο, Ιεράπετρα, Σητεία και εκεί όπου χουν γίνει αναπλάσεις, υπάρχουν διάδρομοι όδευσης τυφλών. Στις περισσότερες όμως των περιπτώσεων οι διάδρομοι αυτοί είναι αποσπασματικοί, αρχίζουν και τελειώνουν ξαφνικά και δεν οδηγούν σε τίποτα το συγκεκριμένο, δηλαδή έγιναν για να γίνουν. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι διάδρομοι είναι συγκεκριμένοι έχουν αρχή μέση και τέλος και εξυπηρετούν.
Απουσιάζουν παντελώς σε όλες τις πόλεις της Κρήτης, εκτός του Ρεθύμνου, τα ηχητικά φανάρια, ελπίζουμε όμως ότι μέσα στο 2020 θα μπουν.
Η πρόσβαση στη θάλασσα είναι αδύνατη σχεδόν σε όλη την Κρήτη, εκτός της παραλίας του Ρεθύμνου, στην οποία έχει τοποθετηθεί ηχητικό σύστημα κολύμβησης για τυφλούς.
Η πρόσβαση των τυφλών στις βιβλιοθήκες όλης της Κρήτης, καθώς και στα Μουσεία, τους Αρχαιολογικούς χώρους και στα Πανεπιστήμια του νησιού είναι δύσκολη έως και αδύνατη. Εξαίρεση αποτελεί η βιβλιοθήκη του ΤΕΙ Ηρακλείου η οποία είναι πλήρως προσβάσιμη, καθώς και η νέα βιβλιοθήκη του δήμου Ρεθύμνης.
Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι σε συνάντησή μας με τον Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Σπανουδάκη, μας υποσχέθηκε την πλήρη προσβασιμότητα σε όλα τα κτήρια του Πανεπιστημίου του Ρεθύμνου καθώς και τη δημιουργία βιβλιοθήκης στο Πανεπιστήμιο, ειδικά για τυφλούς.
Η πρόσβαση στα λιμάνια, στα αεροδρόμια, καθώς και σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι αδύνατη. Διάδρομος όδευσης, παρόλο που το έχουμε ζητήσει από το λιμεναρχείο Ηρακλείου δεν υπάρχει στο λιμάνι και κανένα υπεραστικό λεωφορείο του ΚΤΕΛ Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν έχει φωνητική αναγγελία στάσεων. Ελπίζουμε ότι και αυτό θα υλοποιηθεί μέσα στο 2020.
Πολλά προβλήματα αντιμετωπίζουν τα άτομα με πρόβλημα όρασης και στις συναλλαγές τους με τις τράπεζες. Ακόμα και για την πιο απλή συναλλαγή όπως είναι η κατάθεση χρημάτων ή ανάληψη, απαιτούνται δύο μάρτυρες. Εξαίρεση αποτελεί η τράπεζα Πειραιώς που έχει τοποθετήσει ειδικά μηχανήματα για τυφλούς, στα οποία μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε τραπεζική συναλλαγή μόνοι τους χωρίς τη βοήθεια κανενός. Τέτοιο μηχάνημα έχει τοποθετήσει η τράπεζα Πειραιώς και στο Ηράκλειο, στο υποκατάστημα της στην οδό 25ης Αυγούστου.
Πρόβλημα μεγάλο αποτελεί για τους τυφλούς και το αεροπλάνο, διότι όλες οι αεροπορικές εταιρείες δε δέχονται παρά μόνο ένα πολύ μικρό αριθμό τυφλών σε κάθε πτήση ενώ σχεδόν ποτέ δεν έχουν κάνει επίδειξη στα σωστικά μέσα στους τυφλούς. Συγκεκριμένα εγώ που ταξιδεύω πολλά χρόνια αεροπορικώς, μία φορά στα 23 χρόνια και σε μία πτήση της Sky από Ηράκλειο για Αθήνα, μετά το τέλος της επίδειξης, η αεροσυνοδός έφερε το σωσίβιο και με έβαλε να το ακουμπήσω και μου εξήγησε τι έπρεπε να κάνω σε περίπτωση ανάγκης. Όλες οι ιστοσελίδες των δήμων και της περιφέρειας είναι μη προσβάσιμες σε τυφλούς, δηλαδή δεν είναι σε μορφή W3C, αλλά και όταν βρεθεί τυφλός σε υπηρεσίες τους, ενώ δεν υπάρχουν έντυπα σε μορφή που να μπορεί να εξυπηρετηθεί ο τυφλός, όταν χρειάζεται να διαβάσει ή να γράψει κάτι, και αυτός δεν μπορεί φυσικά, οι υπάλληλοι των υπηρεσιών δυσανασχετούν.
Τελειώνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω όλους πολύ, θα ήθελα να αναφερθώ στον κ. Περιφερειάρχη.
Με τέτοιους άρχοντες στην Ελλάδα μπορούμε να ελπίζουμε και εμείς και εσείς και όλοι μας ότι θα δούμε ξανά τις αμυγδαλιές να ανθίζουν και τον ήλιο να λάμπει.
Ευχαριστώ,
Κ. Κατσιπουλάκη Γιαννιδάκη Καλλιόπη
